آکنه بیماری شایعی است که به گروه سنی خاصی محدود نمی شود و بزرگسالان حتی تا ۴۰ سالگی نیز می توانند به آن مبتلا شوند. آکنه منافذ بسته شده غدد چربی(دانه های سرسیاه و سرسفید)، جوش ها و ضایعات عمیق تر(کیست ها یا ندول ها) است که در صورت، گردن، سینه، پشت، شانه ها و حتی بازوها بروز می کنند. اگر چه آکنه بیماری وخیمی نیست، اما می تواند باعث بدشکل شدن صورت و در نتیجه ناراحتی روحی بیمار گردد.
برخی از عوامل موثر در بروز آکنه عبارتند از:
بهداشت پوست:
آکنه بخاطر آلودگی و کثیفی پوست بوجود نمیآید. ماده موجود در نوک جوشهای سرسیاه را چربی خشک شده و سلولهای مرده تشکیل میدهند که منفذ خروجی فولیکول مو را مسدود کردهاند. برای مراقبت طبیعی از پوست، روزی دو بار صورت خود را با صابون ملایم و آب ولرم بشویید. شستشوی زیاد ممکن است سبب بدتر شدن آکنه شود. شستشوی مرتب سر با شامپو نیز توصیه میشود. اگر موهای شما چرب هستند، شاید لازم باشد که دفعات شستشو را افزایش دهید. متخصص پوست میتواند در انتخاب شامپو و صابون مناسب به شما کمک کند.
مردانی که مبتلا به آکنه هستند، باید هم ریشتراش برقی و هم تیغ را امتحان کنند و هر کدام را که راحتتر است و جوش کمتری ایجاد میکند، انتخاب نمایند. اگر شما از تیغ استفاده میکنید، قبل از اصلاح، موی صورتتان را کاملاً با آب گرم و صابون شسته و نرم کنید و سپس از خمیر ریش برای اصلاح استفاده کنید. برای جلوگیری از زخمی شدن جوشها، ریشتان را خیلی از ته نتراشید. صورتتان را فقط وقتی که واقعاً لازم است اصلاح کنید. همیشه تیغ نو و تیز بکار ببرید.
اختلالات هورمونی:
اختلالات هورمونی در زنان با علایمی همچون قاعدگی نامنظم، ریزش مو، رشد موهای زاید در صورت و جوش های زیاد بر روی پوست صورت مشخص می شود. اگر این علایم را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید، با انجام آزمایش خون مشکلات هورمونی شما تشخیص داده می شود و پزشک روش درمانی مناسب را برای شما تجویز می کند.
رژیم غذایی:
غذاهایی که میخورید نقشی در ایجاد آکنه ندارند. متخصصین پوست در مورد اهمیت رژیم غذایی در درمان آکنه عقاید متفاوتی دارند اما مسلم و قطعی است که رعایت یک رژیم غذایی شدید و سخت هیچ تأثیری در بهبود آکنه شما نخواهد داشت. از سوی دیگر، بعضی از مردم دریافتهاند که بعضی از غذاها باعث بدتر شدن آکنه در آنها میشوند. در این صورت، از خوردن این گونه غذاها باید اجتناب کرد. بخاطر داشته باشید که در قضاوت عجله نکنید. آکنه به خودی خود فراز و نشیبهای زیادی دارد و گاهی بدتر و گاه بهتر میشود. داشتن یک رژیم غذایی متعادل حاوی کلیه مواد غذایی لازم برای رشد، بخصوص در سنین نوجوانی و جوانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
استرس:
اضطراب و تنش های روحی آکنه را شدیدتر می کند. اگر دایم استرس دارید و نمی توانید شرایط استرس زا را مدیریت کنید، در اولین فرصت به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید.
نور خوشید:
برنزه شدن پوست میتواند آکنه را مخفی کند ولی فواید آن زودگذر است. از سوی دیگر نور خورشید موجب پیری زودرس پوست شده و میتواند به پیدایش سرطان در پوست منتهی شود، لذا باید از تماس زیاد با نور خورشید، استفاده از چراغهای خورشیدی، آفتاب سوختگی و برنزه شدن زیاد برحذر باشید. بهتر است از یک ضدآفتاب مناسب برای پوستهای آکنهای استفاده کنید.
داروهای استروئیدی:
استفاده از استروئیدهای آنابولیک که اغلب در ورزشکاران رشته بدنسازی رایج است، موجب بروز جوش در صورت و شدت یافتن آکنه می شود. این ترکیبات به جز عوارض پوستی، خطرات دیگری نیز برای سلامتی شما به همراه دارند، پس بهتر است از مصرف آنها صرف نظر کنید.
تعریق:
گرما و افزایش تعریق موجب افزایش جوش های پوست صورت می شود. اگر تعریق شما بسیار شدید و غیر طبیعی است حتما به پزشک مراجعه کنید.
فرآورده های آرایشی:
اگر از کرم پودر یا کرم مرطوب کننده استفاده میکنید به دنبال آنهایی باشید که فاقد چربی (Oil-Free) هستند و تنها به اینکه پایه آبی (Water-Based) داشته باشند، اکتفا نکنید. فرآوردههایی را انتخاب کنید که غیرآکنهزا (Non-Acnegenic) و غیر کومدونزا (Non-Comedogenic) باشند.
هر شب مواد آرایشی را با آب و صابون (و اگر صابونها پوستتان را خشک میکنند، با شیر و لوسیون مناسب پوستهای آکنهای) از روی پوستتان پاک کنید.
یک لوسیون پوشاننده با رنگ ملایم (فرآوردههایی که قرمزی، التهاب و جای آکنه را میپوشانند)، میتواند به خوبی و در نهایت سلامت ضایعات پوستتان را از نظرها مخفی نگه دارد. برای این منظور پوردهای مایع با پایه بدون روغن (Oil-Free) مناسب هستند.
در موقع استفاده از فیکساتورها، اسپریهای و ژلهای مو، صورتتان را بپوشانید. در صورت پاشیده شدن اسپری یا ژل مو بر روی پوست صورت، ممکن است بدلیل حساسیت به مواد آرایشی آکنه بوجود آید.