خواب کودک یکی از مسائل مهم جنبه‌های مراقبت از کودک است که همانند تغذیه برای کودک لازم و ضروری است. معمولا والدین جوان، اهمیت حیاتی این موضوع را در هفته‌ها و ماه‌های اول تولد فرزندشان کشف می‌کنند. احتیاج به خواب در انسان ها در سنین مختلف متفاوت است، ولی به طور میانگین می توان گفت که یک کودک یک ساله به ۱۴ تا ۱۵ ساعت خواب ، یک کودک سه ساله به ۱۲ ساعت خواب ، یک کودک پنج ساله به ۱۱ ساعت خواب و یک کودک هفت ساله به ۹ تا ۱۰ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارد. هر کودکی شخصیت منحصر به فردی دارد که میزان خواب مورد نیاز او را تعیین می‌کند.
کودکی که شب ها با آرامش و به حد کافی می خوابد، روز بعد به موقع و سرحال از خواب بیدار می شود، ولی اگر به حد کافی نخوابد ، صبح روز بعد بهانه گیر و بداخلاق می شود و انرژی کمتری دارد. کم خوابی در بچه های بزرگ تر، آنها را خسته ، کند و حساس می کند و نمی توانند بر روی دروس خود تمرکز کنند.
راهکارهایی برای زود خوابیدن بچه ها
– همواره کودک را سر ساعت مشخصی بخوابانید. برای کودکتان زمان خواب را با مشورت خودش تعیین کنید و فرا رسیدن زمان خواب را به او یاد آوری کنید. آنها به یک قرار ثابت برای خواب نیاز دارند. اگر کودکتان دیر به خواب می رود، سعی کنید زودتر از زمانی که در نظر گرفته اید، او را به رختخوابش ببرید.
– سعی کنید به جای جمله جبری “برو به اتاق خوابت” به کودک تان بگویید “لازم نیست بخوابی، بلکه می توانی در تخت خودت استراحت کنی”. وقتی جنبه اجبار برای خواب از بین برود، احساس آرامش و خواب خود به خود به وجود می آید.
– با صحبت و عمل کودک را تشویق کنید. به این صورت که هر شب به وقت شناسی و در رختخواب رفتن وی جایزه بدهید. این جایزه می تواند یک خوراکی قبل از خواب مثل یک لیوان شیر یا خوراکی که کودک دوست دارد (البته مضر نباشد) باشد، و یا به عنوان تشویق یک لباس خواب قشنگ به او هدیه بدهید.
– از برخی حرکات برای آرام کردن کودکتان کمک بگیرید. مثلا می توانید قبل از خواب او را کمی ماساژ بدهید. این کار کمک می کند تا خواب عمیق و با کیفیت تری داشته باشد. ماساژ دادن، نوازش کردن و…، شرایط مساعدتری را برای خواب ایجاد می کند. تکان دادن آرام کودکان کوچک تر نیز مفید خواهد بود.
– تمام موانع را برطرف کنید. از خواب بیدار شدن های مکرر، خر و پف کردن، مشکلات تنفسی در حین خواب و… از جمله مواردی هستند که در خواب فرزند شما اختلال ایجاد می کنند. گاهی اوقات عدم برخورداری از سلامت کامل باعث مشکلات مربوط به خواب می شود، مثلا گاهی بزرگی لوزه ها باعث خروپف می شود. بنابراین لازم است که ابتدا این موانع را برطرف کنید.
– قبل از خواب غذای مختصر و سبکی به او بدهید. غذاهای سنگین و پرحجم روی خواب کودکان مخصوصا کودکان در سنین بالاتر تاثیر بدی دارند. شکم خالی و شکم پر هر دو باعث بدخوابی و یا بی خوابی می شوند. به خاطر داشته باشید برخی مواد غذایی مانند قهوه، چای و یا نوشابه در شب باعث بروز اختلال در خواب می شود.
– شرایط اتاق خواب و لباس کودک خود را نیز در نظر بگیرید. همه ما در اتاق خنک بهتر می خوابیم، اما نه خیلی سرد. لباس راحتی تن کودکتان کنید و ببینید که دمای اتاق در حدی باشد که باعث مریض شدن او نشود و از طرفی بیش از اندازه هم گرم نباشد. تاریک بودن محیط خواب نیز مهم است. ولی اگر کودکتان نمی تواند در تاریکی بخوابد، یک چراغ خواب کوچک در اتاقش روشن بگذارید، و یا اینکه چراغی را در بیرون اتاق او روشن کرده و در اتاق را باز بگذارید.
– قبل از خواب کاری را که دوست دارد برایش انجام دهید. بسیاری از کودکان بوسیدن پدر و مادر، در آغوش گرفتن آنها، نوشیدن آب و شنیدن قصه و خواندن لالایی قبل از خواب را دوست دارند. اگر کودک شما نیز این گونه است، سعی کنید از این طریق شرایط بهتری را برای خواب او فراهم کنید.
– فعالیت های بدنی کودک مانند بازی کردن در پارک، ورزش و … را در طول روز افزایش دهید. البته این بازی ها باید تا غروب آفتاب ادامه داشته باشند و به تدریج باید فعالیت کودک را کاهش دهید و به جای بازی های پر تحرک ، فعالیت هایی مثل مطالعه، شنیدن قصه و یا تماشای تلویزیون را جایگزین کنید. باید سعی کنید قبل از خواب بازی های هیجان انگیز مثل بازی های کامپیوتری را انجام ندهند و یا فیلم های هیجان انگیز نبیند.
– اگر کودکتان در شب به سختی به خواب می رود، به او اجازه خوابیدن در طول روز را ندهید و با کاری سرگرمش کنید.
منبع: تبیان