میزان طبیعی قند خون ۷۰ تا ۱۱۰ میلی گرم در دسی لیتر است. علائم پایین آمدن غیرطبیعی سطح گلوکز خون زمانی اتفاق می افتد که گلوکز خون به کمتر از ۶۰ میلی گرم در دسی لیتر کاهش یابد. در افراد مبتلا به دیابت این عارضه ممکن است در اثر بالا بودن میزان انسولین یا داروهای ضد دیابت خوراکی، گرسنگی و فعالیت جسمی خیلی زیاد ایجاد شود.
کاهش قند خون در هر زمانی از روز یا شب ممکن است اتفاق افتد اما زمانی که بیمار وعده غذایی خود را به تاخیر انداخته یا از خوردن غذای مختصر اجتناب کند، بیشتر اتفاق می افتد. همچنین زمانی که انسولین رگولار در ابتدای صبح تزریق شود، چون سطح این نوع انسولین در اواسط صبح بالاترین میزان را دارد، پس در این زمان ممکن است شما دچار افت قند خون شوید.
اما اگر انسولین ان پی اچ را صبح تزریق کنید، ممکن است در غروب دچار افت قند خون شوید. همچنین در صورتیکه انسولین ان پی اچ قبل از شام یا قبل از خواب تزریق شود، احتمال افت قند خون در نیمه شب وجود دارد. پس بنابراین باید در طول روز با میان وعده‌های سبک حداقل شش وعده غذایی میل کنید و حتما قبل از خواب چیزی بخورید تا از موارد احتمالی افت قند خون جلوگیری شود.
علائم و نشانه‌های کاهش قند خون ممکن است به طور ناگهانی و بدون انتظار اتفاق افتد. علائم همچنین از هر شخص به شخص دیگر می‌تواند متغیر باشد و از طرف دیگر به میزان قند خونی که معمولا بیمار داشته و افتی که به نسبت آن ایجاد شده، بستگی دارد.
علائم عصبی مانند ناتوانی در تمرکز، احساس سبکی سر، گیجی، کاهش حافظه، بی حسی لب و زبان، بریده بریده حرف زدن، تغییرات عاطفی، رفتارهای بی‌منطق یا تهاجمی، دو بینی و خواب آلودگی عوامل کاهش قند خون هستند.
همچنین علائم عمومی شامل تعریق، لرز، تپش قلب، عصبانیت، گرسنگی، ضعف، پوست مرطوب، رنگ پریده و سرد و احساس گرما هم از علائم دیگر کاهش قند خون در افراد محسوب می‌شود.
در موارد افت شدید قند خون، عملکرد سلول های مغزی آنچنان تخریب شده که بیمار به کمک دیگران نیاز پیدا می کند. علائم ممکن است شامل رفتارهای عدم آگاهی به زمان و مکان، تشنج، مشکل از خواب بیدار شدن یا از دست دادن سطح هوشیاری باشد.
در افرادی که هوشیارند و قدرت بلع دارند، باید فوراً نصف لیوان ( ۱۲۰ سی سی) آب میوه یا ۱۰-۶ عدد شکلات معمولی یا ۳-۲ قاشق چایخوری شکر یا عسل خوراند. اضافه کردن شکر به آب میوه لازم نیست، قند میوه موجود در آب میوه به اندازه کافی قند ساده جهت بالابردن سطح گلوکز خون را دارد.
منبع: گفتگوی دکتر ناصری، متخصص داخلی با ایسنا