مو ارگانی منحصر به فرد است که از نظر ظاهری در احساس شادابی و جوانی، به ویژه در خانم‌ها، نقش قابل توجهی دارد. به همین دلیل، بسیاری از خانم‌ها دغدغه نگهداری و سالم نگه داشتن موهایشان را دارند. بسیاری از عوامل خارجی و داخلی، از متابولیسم و تغذیه بگیرید تا تهاجمات خارجی و محیطی و شیوه زندگی ما، می‌توانند بر موها تاثیر منفی بگذارند و باعث ریزش یا شکنندگی و بدحالتی آنها شوند. برای کاهش تاثیر این مسائل که در نهایت می‌توانند باعث نازیبایی چهره شوند، باید ویژگی‌های طبیعی مو و دشمنان آن را بشناسید. در این مطلب از به اضافه سلامتی برخی از دشمنان مو را به شما معرفی می‌کنیم تا اگر درگیرشان هستید، از آنها فاصله بگیرید.
تغذیه ناسالم
رژیم غذایی بر خلق و خو و سلامت جسمی افراد تاثیرگذار است. نباید از این موضوع غفلت کرد که رژیم‌های نامتعادل و سخت و تک‌بعدی که برای کاهش وزن شدید در دوره‌های کوتاه تجویز می‌شود، می‌تواند روی موها تاثیر منفی بگذارد و یکی از دلایل ریزش مو باشد. ساختار مو، ساختار سولفوپروتئین است. پس پروتئین یکی از مواد جدی مورد نیاز مو محسوب می‌شود. از ریزمغذی‌های مورد نیاز برای رشد و سلامت مو به ترتیب اهمیت باید به آهن، ویتامین‌های گروه B مثل بیوتین و روی اشاره کرد. لازم به ذکر است داشتن یک رژیم متعادل به تامین نیازهای بدن کمک می‌کند و برای رشد و سلامت مو کافی است. اضافه مصرف هر یک از این ریزمغذی‌ها کمکی به سلامت بهتر مو نمی‌کند.
استرس
این موضوع به اثبات رسیده که موها، آینه شیوه زندگی ما و خلق و خویمان هستند. کار زیاد، استرس و خستگی، کنار خواب ناکافی می‌تواند زمینه‌ساز توقف رشد مو و حتی ریزش آن شود. در مواردی که استرس شدید است حتی شاهد ریزش موی سکه‌ای و لیکن‌پلان در بیماران هستیم. در مواردی نیز با کاهش تراکم موها روبرو می‌شویم. برخی بیماری‌های مرتبط با استرس بالا هم باعث می‌شوند فرد موهای یک ناحیه از سر یا صورت، مثل مژه را بکند که در بسیاری موارد باعث ریزش موی برگشت‌ناپذیر خواهد شد.
نوسانات هورمونی
آلوپسی آندروژنیک یکی از مسائل شایع در میان خانم‌هاست که دلایل گوناگونی دارد. اختلالات غده تیرویید و هیپوفیز یا هیپوتالاموس و غدد فوق کلیوی و تخمدان‌ها به طور مستقیم بر رشد مو اثر می‌گذارند. تخمدان پلی‌کیستیک از جمله شایع‌ترین دلایل ریزش مو در خانم‌ها شناسایی شده است. افزایش هورمون‌های مردانه در بدن زنان می‌تواند بر رشد موها اثر منفی داشته باشد. در صورتی که دچار ریزش مو هستید انجام بررسی‌های هورمونی، لازم و ضروری است.
بیماری‌های سیستمیک
بیماری‌هایی که منشاء آنها سایر ارگان‌هاست به‌ویژه بیماری‌های التهابی می‌توانند بر سلامت مو اثرگذار باشند. لازم است برای درمان ریزش مو ابتدا این بیماری‌ها را درمان کرد.
شوینده‌های نامناسب
برای شستشوی مو باید شوینده‌ای مناسب آن تهیه کنید. مثلا استفاده از شامپوی نامناسب برای موی چرب باعث باقی ماندن چربی روی سر می‌شود که می‌تواند زمینه‌ساز رشد قارچ و ریزش مو باشد.
حرارت
سشوار و اتو کشیدن مو از جمله کارهایی هستند که خانم‌ها برای زیبایی موهایشان به آنها متوسل می‌شوند، اما باید هنگام استفاده از وسایل اینچنینی به این دلیل که از عوامل آسیب‌رسان به مو هستند، بسیار محتاطانه رفتار کرد. گرمای ناشی از این وسایل می‌تواند باعث خشکی بیش از حد مو شود. هنگام استفاده باید از درجه پایین این دستگاه‌ها استفاده کرد و سشوار را در فاصله 10 تا 15 سانتیمتری مو گرفت.
برس فلزی
برس‌های فلزی بدترین نوع برس برای موها هستند. بهتر است برس یا شانه شما چوبی باشد. این نوع از برس از الکتریسیته ساکن پیشگیری می‌کند و مانع از شکستگی و کنده شدن مو می‌شود.
گروهی از مواد شیمیایی
رنگ کردن و دکلره، فر یا صاف کردن موها همگی می‌توانند در صورتی که تکرار شوند برای موها مضر باشند. دکلره ساقه موها را می‌شکند تا به کورتکس موها نفوذ کند و باعث بی‌رنگی آن شود. همین مساله برای موها آسیب‌زاست و باعث ریزش و شکنندگی آن می‌شود که البته قابل برگشت است زیرا ریشه موها صدمه نمی‌بیند.
برخی از انواع آرایش
ریزش موی کششی از جمله شایع‌ترین انواع ریزش مو بین خانم‌هاست. خانم‌هایی که موها را دم‌اسبی می‌کنند و با استفاده از کش‌هایی که الاستیسیته بالایی دارند یا گیره‌های فلزی و کلیپس‌های سنگین آنها را محکم می‌بندند یا موهای دو طرف سر را می‌کشند تا فرم چشم‌ها تغییر کند، باعث بروز نوعی کشش در ناحیه ریشه موها می‌شوند که ریزش موی غیرقابل برگشت را دنبال دارد. بهترین کار این است که برای بستن مو از کش‌های شیوه استفاده کنید که قدرت کشسانی بالایی نداشته باشند و در صورتی که از تل‌های کشی استفاده می‌کنید، مراقب باشید باعث آسیب به ریشه موهایتان نشوند. هرازگاهی بهتر است شیوه آرایش مویتان را تغییر دهید. اگر موها را به سمت بالا می‌کشید هر از گاهی آن را به طرفین شانه کنید یا چتری بگذارید تا موها در یک ناحیه دچار آسیب مداوم نشوند.
سیگار
سیگار به دلیل تاثیر منفی‌ای که بر گردش خون دارد به شدت بر روند کارکرد ریشه مو اثر می‌گذارد و با ایجاد اختلال در جذب ریز مغذی‌ها می‌تواند عامل ریزش مو باشد.
شستشوی مفرط
شاید دوش گرفتن بعد از یک جلسه ورزش لازم و ضروری باشد اما شستشوی سر و موها به طور روزانه لزومی ندارد. شستشوی مرتب می‌تواند باعث خشکی پوست سر شود. بسیاری از افرادی که روزانه ورزش می‌کنند موها را تنها با آب می‌شویند تا نمک از روی موهایشان شسته شود. این کار اشتباه است و باعث می‌شود نمک روی ساقه مو پایین بیاید و باعث خشکی بیشتر موها شود. اگر می‌خواهید روزانه ورزش کنید از شامپوهای مخصوص استفاده کنید یا جلسات ورزش را محدود به روزهایی کنید که قرار است دوش بگیرید. اگر مجبورید موهایتان را بشویید حتما از شامپوهای ملایم روزانه استفاده کنید و ماسک مو را فراموش نکنید.
آلاینده‌های محیطی
اشعه فرابنفش آفتاب، کلر، آب دریا و آلودگی هوا از جمله عامل‌هایی هستند که می‌توانند به کوتیکول موها آسیب برسانند. این عوامل محیطی بر سلول‌های مرکزی که مسئول تولید کراتین هستند اثر می‌گذارند و آنها را از بین می‌برند. نور آفتاب به‌ویژه تاثیر مخربی بر موهای حساس، رنگ‌شده و دکلره دارد و نه‌تنها باعث بدرنگ شدن موهای رنگ‌شده می‌شود بلکه به ساقه موها هم آسیب می‌زند.
برخی از داروها
مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضدسرطان و برخی داروهای هورمونی می‌تواند زمینه‌ساز ریزش موها باشد. بهتر است سرخود و بدون تجویز پزشک دارو مصرف نکنید و در صورت مشاهده علائم ریزش با پزشک مشورت کنید تا در صورت امکان، نوع داروی مصرفی را تغییر دهد.
دکتر مجتبی امیری
متخصص پوست، عضو هیات دانشگاه علمی بقیه ا…(عج)
منبع: هفته نامه سلامت