تا حالا از خودتون سوال کردید که چرا با تغییر هر فصل حالتهای درونی , احساساتتون , حتی درد های مزمنی که در بدن دارید, تغییر می کنند؟گاهی اوقات به قدری آزار دهنده می شوند که فکر می کنیم مریض شدیم و به پزشک مراجعه می کنیم کلی آزمایش و عکس و… آخرش هم متوجه نمی شوند این دردها و بی قراری ها چه علتی دارند و میگویند از اعصاب و… بالاخره چندتا قرص آرام بخش و مسکن می خوریم وبهتر می شویم و تا شروع فصل بعدی تکرار مکررات…
اما در طب اسلامی تدبیر خیلی مهمی را در” رساله ذهبیه ” آن امام همام علی بن موسی الرضا (ع) در این باره قرار داده اند که شما در هیچ دانشگاه و به وسیله هیچ دانشمندی نه دیده و نه شنیده اید؛ که قصد دارم در سلسله مقاله هایی این تدابیر را بطور جزیی در خدمت شما کاربران فهیم قرار دهم. که البته تجربه نشان داده با رعایت این نکات ریز ومهم، بسیاری از مشکلات جسمی بیماران حل شده وبا بدنی سالم و قوی تمام فصول را به سلامت گذرانده اند.
حضرت می فرمایند:
بدان که بدن انسان، همچون زمین پاک و حاصلخیزی است که چون به عمران و آبا دانی اش اقدام کنی و آن را آبیاری کنی به گونه ای که در آبیاری افراط نورزی تا غرق آب شودو تفریط نکنی تا از کم آبی، عطشناک بماند و خشک شود، همواره سر سبز و شاداب خواهد ماند و محصولش فراوان ومطلوب خواهد بود واگر از آن غفلت ورزی رو به فساد وویرانی خواهد رفت وجز علف هرز در آن روییده نخواهد شد.
در این سخن علوم بسیاری در مورد تغذیه نهفته است که در مورد کلمه به کلمه آن کتابها نوشته شده است؛ ولی آنچه مورد توجه ما می باشد این است که بدن بسان زمین دانسته شده است، همانطور که یک کشاورز برای شخم زدن زمین، برای زدودن علفهای آن برای کاشت و برای درو محصول خوب، آب وهوا و فصل مخصوص هرکدام ازاین کارها را در نظر می گیرد. بدن هم در هر فصلی به خاطر تغییرات فیزیولوژی و بیولوژی به تدابیرمخصوص آن فصل حتی می توان گفت سن، جنسیت و… نیاز دارد تا بتواند جسمی سالم وقوی داشته باشد.
بنابراین بحث ما از اینجا شروع خواهد شد که بدن هم مانند زمین تحت تاثیر فصول وعوامل بیولوژی و زیست محیطی قرار می گیرد، در عین حال که هر بدنی هم می تواند خود دارای چهار فصل باشد که در طب اسلامی بعنوان چهار طبع یا مزاج معرفی شده است؛
1 – مزاج دموی ( گرم وتر )
که این مزاج برابر با مزاج فصل بهار شناخته شده است.
2 – مزاج صفراوی ( گرم وخشک )
که این مزاج برابر با مزاج فصل تابستان شناخته شده است.
3 – مزاج سودایی ( سرد وخشک )
که با مزاج فصل پاییز برابری دارد.
4 – مزاج بلغم ( سرد وتر )
که با مزاج فصل زمستان برابری دارد.
برای درک بیشتر مطلب سوالی می پرسم؛ آیا اگر شما زمینی در شمال کشور داشته باشید و فصل بارش یعنی زمستان فرارسیده باشد به آبیاری آن می پردازید؟ ممکن است سوال من برای شما خنده دار باشد ولی ما با بدن خود چنین می کنیم، مگر نه اینکه حضرت فرمودند بدن همانند زمین است و باید به گونه ای آبیاری شود که افراط و تفریط در آن نباشد که اگرچنین کنیم بدن رو به فساد و بیماری خواهد رفت، بنابراین ما در کشور عزیزمان می بینیم که در فصل سرد زمستان ( سرد وتر ) مردم خوب و فهیم به خوردن هندوانه تمایل بسیار دارند فصلی که در آن بدن تحت تاثیر مزاج فصل که سرد وتر است، سردی و رطوبت دوچندان را در خود ذخیره دارد و با مصرف بیجا واستفاده غیر اصولی از محصولاتی که حتی به طور معمول در این فصل کشت نمی شوند و به صورت گلخانه ای در دسترس قرار می گیرند، مثل همین هندوانه که مزاج هندوانه هم سرد وتر می باشد، رطوبت بیش از اندازه نیاز بدن ، آسیب می رساند و باعث ایجاد سم که اصطلاحا به آن خلط چهارگانه ( دم ,صفرا, بلغم, سودا ) هم گفته می شود، بسیاری از بیماریها در بدن به وجود می آید که در پست های آینده بیماریهای مخصوص غلبه بلغم ( سرد وتر ) بیان خواهد شد وراههای جلوگیری ازآن راتوضیح خواهم داد، بنابراین با رعایت اصول تغذیه برمبنای مزاج هرشخص وهمچنین مزاج هرفصل می توان سلامتی را در بدن حفظ کرد و خیلی ازبیماریها را به راحتی معالجه نمود. پس هم فصول وهم خوراکی ها دارای مزاج هستند و متناسب با مزاج بدن و حتی مزاج مکان وشهری که زندگی می کنیم باید سبک زندگی را به خصوص مصرف خوراکی ها را تنظیم کنیم تا بدنی سالم و قوی داشته باشیم.
رساله ی ذهبیه: نامه ای است که امام رضا (ع) طی درخواست مامون حاکم وقت مبنی برتوصیه های بهداشتی برای حفظ سلامت کارگزاران او طی چهارده فصل می نویسند ومامون برای اهمیت این رساله دستور میدهد تا آن را با طلا بنویسند وبه سازمانها ونهادهای حکومتی ابلاغ نمایند.
نویسنده : مهدیه پورحجازی
منبع: آوای سلامتی