باید ها و نباید های رژیم غذایی برای کم کاری و پرکاری تیروئید (بخش اول)

رژیم غذایی و تیروئید

این مطلب توسط تحریریۀ “به اضافۀ سلامتی” تدوین شده برگرفته از گفتگوی رادیو سلامت با دکتر رازقی جهرمی متخصص تغذیه و رژیم درمانی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در مورد تیروئید و رژیم غذایی می باشد.

غده تیروئید:

تیروئید جزو غدد بدن به شمار می آید که وظیفه تنظیم عملکرد بدن را با ساختن و ترشح هورمون ها، به عهده دارد. تیروئید یکی از غدد بسیار مهم بدن به حساب می آید، و به نوعی می توان گفت که تیروئید “کلید متابولیسم بدن” می باشد. یعنی هورمون­هایی که از تیروئید آزاد می شوند، تنظیم سوخت و ساز بدن را به عهده دارند. به همین خاطر ترشح بیش از اندازه، باعث افزایش سوخت و ساز بدن می شود. برای پُر کاری تیروئید در فرد، تعریق بیشتر، ضربان قلب تند تر، بی خوابی و لرزش مشاهده می شود که این ها بدین معناست که فعالیت های سوخت و سازی متابولیسم بدن در حال افزایش است؛ و برعکس این ها در کم کاری تیروئید اتفاق می افتد. پس بنابراین تیروئید غده بسیار مهمی در بدن می باشد که به تنظیم کم تر یا بیشتر شدن فعالیت قلب (بسته به پر کاری یا کم کاری تیروئید)، و یا در حالت کلی تنظیم فعالیت قلب، کمک به تنظیم فعالیت دستگاه گوارش و همینطور کمک به عملکرد هضم و جذب مواد در دستگاه گوارش خواهد داشت.

هورمون های تیروئید:

T3, T4 هورمون های تیروئید می باشند. فرم فعالی که عملکرد ها را در بدن تحت شعاع قرار می دهند بیشتر T3 است. که در اصل هورمون T4 برای اینکه بتواند فعالیت خود را انجام دهد به هورمون T3 تبدیل می شود.

لزوم انجام آزمایش تیروئید برای دریافت رژیم کم کالری لاغری:

اولین گام در تنظیم رژیم، چکاب کلی از فرد می باشد. که در این چکاب کلی فرم دیگر تیروئید به نام TSH (این هورمون ترشح شده از هیپوفیز می باشد و تنظیم کار غده تیروئید را بر عهده دارد) مورد بررسی قرار می گیرد. معمولا چون آزمایش های هورمونی آزمایشات گران قیمت می باشند، لذا در آزمایش روتین، معیار هورمون TSH خواهد بود. در صورتیکه که مقدار TSH خارج از محدوده نرمال باشد برای فرد درخواست آزمایش جامع تیروئید خواهیم داشت. که در این مرحله وضعیت پر کاری یا کم کاری تشخیص و بررسی خواهد شد.

به هر حال، داشتن یک آزمایش گام اول خواهد بود. علاوه بر تیروئید مواردی همچون کم خونی، کمبود ویتامین D، بالا بودن یا نبودن قند خون و چربی خون، در تنظیم رژیم اثر گذار هستند.

از طریق TSH وضعیت تیروئید و وضعیت متابولیسم و سوخت و ساز بدن بررسی می شود.

سپس می توان بر اساس نتایج آزمایش رژیم غذایی کم کالری (رژیم غذایی تیروئید) را تجویز نمود.

درشت مغذی ها و ریز مغذی ها و تاثیر بر بیماری های تیروئید:

بیماری های تیروئید، چه به صورت کم کاری و چه به صورت پر کاری تیروئید، عامل اولیه و صرف دریافت یک ماده غذایی ندارد.

یک گروه از اختلالات غده تیروئید، بیماری خود ایمن می باشد.

گروه دیگر در نتیجه استرس زیاد، افزایش ترشح کورتیزول و عوامل این چنینی می باشد.

در مجموع در مواد غذایی دسته ای از مواد غذایی به نام “گواتر ژن” نام گذاری شده اند. این دسته از مواد غذایی می توانند ترشح هورمون های تیروئیدی را کاهش دهند. انواع کلم ها، شلغم، لوبیا و سویا، بادام زمینی شامل این گروه از مواد می شوند.

برای افرادی که به کم کاری تیروئید دچار هستند، پیشنهاد می شود که این مواد غذایی را به صورت خام مصرف نکنند. این افراد از آنجایی که دارای تیروئید کم کار می باشند، این مواد با ماهیت کم کردن عملکرد تیروئید باعث کاهش عملکرد تیروئید بیش از پیش شده و در نهایت موجب آسیب به بدن فرد خواهد شد.

نکته قابل توجه اینکه این مواد غذایی به صورت پخته، ماده گواتر ژن خود را از دست داده و فرد دچار کم کاری تیروئید نیز می تواند این مواد را استفاده کند.

در مواردی که فرد تیروئید پر کار دارد، قاعدتا این مواد می بایست باعث کم کاری تیروئید شوند، اما برای این افراد هم استفاده از این مواد غذایی پیشنهاد نمی­شود. به خصوص افرادی که داروی متیمازول یا تی اُراسیل استفاده می­کنند. چرا که هر دو این داروها اثر کم کردن ترشح هورمون تیروئید را دارند و استفاده همزمان این داروها و گروه غذایی گواتر ژن، اثر هم افزایی خواهد داشت. در حقیقت استفاده از این گروه غذایی باعث می شود دوز داروی مورد نیاز و مورد نظر پزشک با هم افزایی با داروها افزایش یافته، و این مطلوب نیست.

در نتیجه دریافت مواد گواتر ژن هم می بایست در این افراد کم باشد.

نکته مهم اینکه مصرف بیش از حد این مواد غذایی نفی شده و مقدار اندک آن مشکلی برای فرد ایجاد نخواهد کرد.

برای دریافت رژیم غذایی متناسب با مشخصات فیزیکی خودتان می توانید بر روی اینجا بزنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *